w przeciwnym wypadku
  • Mickiewicz-improwizator
    16.12.2012
    16.12.2012
    Podczas korekty natknąłem się na takie oto rzeczowniki złożone: Mickiewicz-improwizator, Mickiewicz-poeta, kobieta-poetka. Według mnie są to zestawienia, w związku z czym wskazana by była pisownia rozdzielna. Czy mam rację?
  • między… a…, od… do…
    29.11.2007
    29.11.2007
    Szanowni Eksperci!
    Czy istnieje różnica pomiędzy wyrażeniami między… a… a od… do…? Czy pierwsze oznacza przedział otwarty, a drugie – zamknięty? I czy tak też mam rozumieć poniższe gazetowe przykłady: „Pytani o ocenę w skali od 1 do 6, odpowiadają, że mieści się ona między 3 a 4”, „Na ogół myślę o tym w niedzielę, mniej więcej między 2 a 3 w nocy”?
    Dziękuję
    AB
  • Antagoniści czy antagnisty?

    28.06.2021
    28.06.2021

    Szanowni Państwo,

    Zwracam się z uprzejmą prośbą o pomoc w rozwianiu moich wątpliwości dotyczących odmiany wyrazu  antagonista w liczbie mnogiej. Która forma jest poprawna: antagonisty czy antagoniści? W dostępnych źródłach istnieje wiele sprzecznych informacji na ten temat.

    Pozdrawiam

    Katarzyna K

  • Dodatkowe funkcje partykuły nie

    10.01.2021
    10.01.2021

    Czasami można usłyszeć zdania względne z przeczeniem:

    Spytam ją, czy NIE chciałaby pójść ze mną do teatru.


    Od strony logicznej jest ono dziwne, bo raczej nie zakładamy od razu odpowiedzi negatywnej. Moim zdaniem lepiej powiedzieć:

    Spytam ją, czy chciałaby ze mną pójść do teatru.


    Co innego gdy nasza intencja jest przeciwna, np.:

    Sprawdzę, czy w szafce NIE ma karaluchów. - a nie "...czy są karaluchy", bo raczej nikt nie chciałby ich mieć.


    Czy takie zdania rządzą się taką regułą?

  • interpunkcja a cytowanie
    1.03.2011
    1.03.2011
    Dzień dobry,
    moje pytanie dotyczy interpunkcji w cytowaniu prozy. Gdy pojawia się cytat (np. w jakimś opracowaniu naukowym), a pod nim odnośnik, np. strona, powiedzmy:
    Przed jego rządami Rosja nie znała centralizacji (…)
    (s. 13)

    który nie jest całym zdaniem, ale jedynie pierwszą jego częścią niezakończoną kropką, to czy po „(…)” powinna się pojawić kropka, czy nie?
    Serdecznie pozdrawiam!
  • Pico della Mirandola
    27.05.2003
    27.05.2003
    Szanowni Państwo,
    Mianownik: G. Pico della Mirandola, Dopełniacz: G. Pico della Mirandoli – wszystko jasne, według słownika Pico się nie odmienia. Ale jeśli rzeczony filozof występuje w tekście, którego jest głównym bohaterem, jako „goły” Pico (bez della Mirandola), to też nie wolno odmieniać? Dodam, że ta skrócona forma, choć może nie nazbyt poprawna, jest raczej zakorzeniona i potwierdzona, czy raczej wprowadzona przez uzus obcojęzyczny (cf. Responsio ad Picum Melanchtona). Jednakże cokolwiek napiszę, brzmi nieszczególnie. Dop. Pica – w porządku, ale Narz. Pikiem? Cel. Picowi?
    Z poważaniem
    Marianna Cielecka
  • Święto Zmarłych
    20.04.2007
    20.04.2007
    Chciałabym dowiedzieć się, czy Święto Zmarłych jest poprawną formą. Kiedyś pewien ksiądz powiedział mi, że zmarli nie świętują, więc nie można używać takiego określenia, w słowniku natomiast można taką formę znaleźć. Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
  • czy… czy…
    23.09.2012
    23.09.2012
    Wertując słowniki, spotykam niezgodności między nimi. Niestety, z reguły dotyczą tych samych przykładów, a co więcej, zdarza się, że ten sam autor w innym miejscu twierdzi coś zupełnie przeciwnego. Przykład:
    Polański, Szopa, Podręcznik polskiej interpunkcji:
    Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy, czy chory.
    Rodzice pytali mnie, czy jesteś zdrowy czy chory.

    Wstęp do SO PWN:
    Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy czy chory.
    Rodzice pytali mnie, czy jesteś zdrowy, czy chory.

    Gdzie jest błąd?
  • jeszcze o podmiocie szeregowym
    29.01.2010
    29.01.2010
    Szanowni Państwo,
    dzisiaj zwracam się do poradni z problemem składniowym. Wydaje mi się, że przeczytałam już wiele o orzeczeniu przy podmiocie szeregowym, ale w tym konkretnym wypadku mam wątpliwości. Otóż zdanie brzmi: „Wydział Historyczny we Wrocławiu i całe środowisko akademickie Wrocławia może być dumne, iż…”. „Może być dumne” czy „Mogą być dumne”?
    Dziękuję za pomoc i pozdrawiam.
  • nieżywotny wykonawca czynności
    21.12.2014
    21.12.2014
    Witam,
    w stronie biernej można nie podawać wykonawcy czynności, zazwyczaj jest nim człowiek albo zwierzę, ale czy siły natury albo przedmioty zautomatyzowane (bądź niezautomatyzowane) również określa się wykonawcami czynności? Gramatycznie nie widać różnicy np. w tego typu zdaniu: „Drzwi zostały zamknięte przez… 1) Janka, 2) wiatr 3) robota 4) system antywłamaniowy”?
    Pozdrawiam
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego